#025 Weidevogels

#025 Weidevogels

Groenpoot ruiter, Tringa nebularia, Greenshank, Grünschenkel

Groenpootruiter

 

Het is nu definitief herfst,  de meeste weidevogels, bv de grutto’s  zijn al weer op weg naar hun wintergebied.

Als afsluiting van het ‘seizoen’ nog wat foto’s van het bezoek dat ik in de zomer met de dames van de IVN fotoclub aan boer Murk in Friesland bracht.

 

Met Jeanette  http://fotonatuurlijk.blogspot.nl/ van dezelfde fotoclub heb ik ook nog gebruik gemaakt van de vogelkijkhut van Landschap Noordholland in Balgzand. In beide gevallen geen grote aantallen vogels, maar wel wat leuke soorten:

 

Bij boer Murk, de Kleine plevier. Een grappig klein vogeltje, dat met parmantige stapjes over drooggevallen  of slikachtige stukjes land loopt. Hij overwintert in Afrika, dus zal nu ondertussen wel vertrokken zijn. Volgend jaar april zien we hem vast weer terug.

Kleine Plevier,

Kleine plevier

 

Ook de Tureluur overwintert in Afrika, of soms de kust van zuidelijke West-Europa.  Zijn naam dankt hij aan zijn roep, TuTuTu. Zo’n drassig gebiedje als boer Murk creëert is ideaal voor de Tureluur, hier vindt hij zijn insekten en wormen. Voor de rest van zijn voedsel, visjes en kleine kreeftachtigen moet hij ergens anders zijn.

Tureluur

Tureluur

 

De Grutto is ook onderweg naar zijn overwinteringsgebied in Centraal-Afrika, of het gebied rond de Middellandse Zee. Ik was van de zomer in de Ria Formosa in Portugal, daar zullen van de winter ook veel Grutto’s te zien zijn.

Grutto, Limosa limosa, Black-tailed gotwit, Uferschnepfe

Grutto

 

Grutto, Limosa limosa, Black-tailed gotwit, Uferschnepfe

Grutto

Tenslotte de laatste uit Friesland, de Kluut. Een van mijn vorige blogs ging helemaal over de Kluut, maar ik kan het niet laten hier toch nog een laatste foto van een Kluut te laten zien. Wat overwinteren betreft, min of meer gelijk aan de Grutto.  Van de zomer had ik al veel Kluten en Steltkluten gezien in de Algarve, dat zullen er  nu nog wel heel veel meer zijn.

 

Kluut, Recurvirostra avosetta, Avocet, Säbelschnäbler

Kluten

 

Begin september  dan naar Balgzand.  Het was een zwaar bewolkte dag, met af en toe een felle regenbui. Maar in de hut zaten we droog, koffie etc mee.  Er waren geen grote aantallen vogels voor de hut te zien, maar wel drie leuke soorten Ruiters:

 

Het Witgatje.  Ooit waarschijnlijk een broeder in Nederland, nu voornamelijk een doortrekker. Op weg naar zuidelijk Europa, Afrika, of zelfs Azie.

Witgat, Tringa ochropus, Green sandpiper, Waldwasserläufer

Witgat

Witgat, Tringa ochropus, Green sandpiper, Waldwasserläufer

Witgatjes

 

De Zwarte ruiter.  Niet zwart, maar grijsachtig. Het meeste zwart in het zomerkleed, in de winter nog grijzer en lijkt dan wat op een Tureluuer. Ook een doortrekker.  Hier nog in zomerkleed.

Zwarte ruiter, Tringa erythropus, Spotted redshank, Dunkler Wasserläufer

Zwarte ruiter

 

Zwarte ruiter, Tringa erythropus, Spotted redshank, Dunkler Wasserläufer

Zwarte ruiter

Dan de Groenpoot ruiter. Wat algemener, maar ook een mooie vogel. Wordt ook zomers nog wel eens gezien in Nederland, in de winter zelden.

 

Groenpoot ruiter, Tringa nebularia, Greenshank, Grünschenkel

Groenpootruiter

 

Groenpoot ruiter, Tringa nebularia, Greenshank, Grünschenkel

Groenpoot ruiter

 

Ook de Bontbek plevier liet zich hier zien. Het verschil met de Kleine plevier hierboven is duidelijk en ook meteen waarom deze de Bontbek heet.

Bontbek plevier, Charadrius hiaticula, Great ringed plover, Sandregenpfeifer

Bontbek plevier

 

Regenboog

Regenboog

We besloten voor de terugweg niet over de snelweg te gaan, maar door de polder. Dat leverde nog twee aardige toetjes op. Een mooie regenboog bij Medenblik , en tenslotte nog een Torenvalkje op de dijk bij Hoorn. Kijk ook even bij Jeanette, die heeft de Torenvalk ook heel mooi gefotografeerd met een leuke achtergrond. Ondanks de sombere weersvoorspellingen een welbestede dag!

Torenvalk, Falco tinnunculus, Kestrel, Turmfalke

Torenvalk

 

 

#023 Kluten

#023 Kluten

Kluut vliegbeeld

Kluut vliegbeeld

Voor het ontwerp van de Kluut heeft moeder natuur de beste grafische vormgever ingehuurd. Het wit met zwarte pak en die omhoogkrullende snavel, prachtig. En als contrapunt blauwe poten, hoe verzin je het. Dus in het kader van mijn weidevogel projectje vorig jaar de Grutto, dit jaar de Kluut.

Kluut, Recurvirostra avosetta, Avocet, Säbelschnäbler

Kluut, Recurvirostra avosetta, Avocet, Säbelschnäbler

Om eten te zoeken gaat de kluut op karakteristieke wijze met zijn kop en snavel als een pendel heen en weer. Het voedsel bestaat uit kleine ongewervelde waterdiertjes die in de bodem leven. Dit zoeken gaat deels op zicht en deels op gevoel van de snavel.

Kluut foeragerend

Kluut foeragerend

Kluut, Avocet, Säbelschnäbler, Recurvirostra avosetta

Kluut foeragerend

Om op deze wijze voedsel te zoeken, heeft de Kluut relatief ondiep water nodig, zonder waterplanten. Dit water vind je waar door natuurlijke omstandigheden geen waterplanten groeien, bv door stroming. Ook vind je ze waar net nieuwe plekken zijn gevormd, bv door baggeren of opspuiten van nieuw land. Om deze reden wordt de kluut ook wel gezien als pioniersvogel.

Fries landschap met kluut

Fries landschap met kluut

Deze situaties kunnen permanent zijn, bv in de wadden, of tijdelijk zoals bij baggeren. De nieuwe plek wordt dan onmiddellijk ingenomen door de Kluut. De keerzijde is, dat plekken ook relatief snel weer ongeschikt kunnen raken voor de Kluten, bijvoorbeeld door rietgroei of plantengroei. Dan is de Kluut ook weer snel verdwenen. Het betekent een sterke schommeling in de populaties. In Friesland waren we met de leden van de fotowerkgroep op bezoek bij een boer die het goed voor heeft met weidevogels. Hij heeft een in een stuk van zijn land het waterpeil flink hoog staan, een stukje water uitgebaggerd en een eiland gemaakt.

Eiland geschikt voor Kluten

Eiland geschikt voor Kluten

Aan de rand van de plas heeft hij een kijkhut gebouwd. Hier een uitstekende mogelijkheid deze mooie vogel te bekijken. We waren er half mei en er werd flink het hof gemaakt en uiteindelijk gepaard.

Kluten kussend

Kluten kussend

Het vrouwtje staat met haar hals gebogen, met haar kop vlak boven het water. Het mannetje loopt er quasi nonchalant omheen (nou ja, ik maak er wat menselijk gedrag van). Hij poetst hierbij voortdurend zijn veren. Kop in het water, poetsen, rond lopen. Het vrouwtje staat ondertussen nog steeds met gebogen kop te wachten. Uiteindelijk springt dan het mannetje op haar rug en de paring vindt plaats.

Kluten parend

Kluten parend

Dan springt het mannetje er weer af. De vogels kruisen hun snavels, alweer vertaald naar menselijk gedrag, het lijkt bijna alsof ze elkaar kussen.

Kluten na paring

Kluten, na paring

Dan begint het broeden. Kluten maken hun nest het liefst op een kaal stukje land. Als alles goed gaat zijn er na ongeveer 23 dagen dan de jonge kluten. Het paartje dat ik hier gefotografeerd heb, had uiteindelijk 3 jongen. Het is leuk te zien, dat er twee steeds bij de ouders bleven en 1 jonge kluut veel meer ondernemend was, uiteindelijk kwam deze vlak bij.

Kluut met jong

Kluut met jong

Jonge Kluut

Jonge Kluut

jonge kluut, Recurvirostra avosetta, Avocet, Säbelschnäbler

jonge kluut, Recurvirostra avosetta, Avocet, Säbelschnäbler

Kluten met jongen verdedigen zwaar hun territorium. Andere vogels die in de buurt komen, of zelfs ver weg aan de rand van de plas worden verjaagd. De enige andere vogel die wordt verdragen is de bergeend. Maar grutto’s, tureluurs, je zelfs een kleine kwikstaart worden meteen verjaard. Hier stijgt een ouder-vogel op om een andere vogel te verjagen.

Opvliegende kluut

Kluut vliegt op

Jonge Kluut

Jonge Kluut

#022 Lente

#022 Lente

Lepelaar-4554

Lepelaar, Balgzand


Is het al lente?  Cees was er niet van overtuigd. Vorig jaar had hij mijn blog gelezen met broedende vogels en de uitspraak aan het eind ‘kortom het is lente’. Dit jaar had hij dit nog niet zien langskomen op mijn website, en daarom vond hij dat het nog geen lente kon zijn.

 

Tja wat moet je dan, toch maar op zoek naar ‘lente-signalen’ Dit jaar de terugkeer van de zomergasten. Ik ben daarom afgereisd  met Elly van de fotogroep van het IVN Amstelveen naar Balgzand in het noorden van Noord- Holland.

 

Laten we maar eens beginnen met de Lepelaar. (1) Een van de eerste zomergasten die terugkeren naar Nederland. Hoewel ze graag in groepen broeden en rondtrekken, was deze wat afgedwaald van de groep. De anderen bleven aan de overkant van het water zitten, maar deze kwam goed in de richting. Volgens de vogelgids heeft de Lepelaar rust nodig om te broeden, maar dit lijkt in tegenstrijd met de plek die ze bij Halfweg hebben gevonden.  Vlak naast de drukke A200, en vlak achter een benzinestation zit een kleine kolonie. Goed vanaf de weg te zien, hoewel nu de boombladeren wat in de weg komen te zitten.

 
Tureluur-4423
Dan de Tureluur. (2) Elly vertelde dat ze de vorige keer op deze blek enige tientallen Tureluurs had gezien en kunnen fotograferen. Vandaag kwam er maar een langs en in een ongunstige hoek, toch nog dit plaatje van kunnen maken.

 

Kluut-5179

Kluut, Balgzand


Dan een van mijn favoriete soorten, de Kluut.  (3) Deze waren vandaag wal talrijker. En wat een mooie vogel. Mijn zijn kromme snavel veegt hij door het ondiepe water, als het ware ‘maaiend’op de tast zoekend naar ongewervelde waterdiertjes. (4)
Kluten-5168

Kluten foeragerend, Balgzand

Dat betekent dat er geen waterplanten mogen groeien en daarom is de Kluut vaak te vinden  in pionierssituaties, nieuwe plassen etc.  In Maart en April keren ze terug vanuit de Atlantische kusten van Frankrijk waar ze hebben overwinterd. Duidelijk een lentesignaal dus. (5)
Kluten-5168

Kluten, Balgzand

 

Dan nog wat bijvangst, nog wat broedvogels / wintergasten en andere soorten.

Scholekesters-4434

Scholeksters, Balgzand


De scholekster, een andere favoriet van mij is meer een standvogel. Je vind ze het hele jaar door. (6)

 

Kokmeeuwen-4443

Kokmeeuwen


Net als de Kokmeeuw (7)

 

Brandgans 4397

Brandgans, Balgzand


Dan een drie ganzensoorten, de Brandgans (8) een schuwe wintergast die je vaak in heel grote groepen vind. Als je te dicht in de buurt komt kiezen ze massaal het luchtruim. Een goede plek om ze bekijken is bij Marken, richting de vuurtoren. Vanaf de dijk zie je vaak grote aantallen, je kunt er niet in de beurt komen, dus ze blijven dan vaak zitten.

 

Rotganzen-4505

Rotganzen, Balgzand


De rotgans (9), hier met veel misbaar landend tussen wat soortgenoten.

 

Grauwe Gans-4614

Grauwe Gans, Balgzand


En dan tenslotte de grauwe gans (10). Hoewel er veel geklaagd wordt over overlast, toch een heel mooie vogel.

De laatste foto laat een grauwe gans zien met jongen,

Grauwe Gans met pullen-4597

Grauwe Gans met pullen


Kortom, het is LENTE!

#020 IJsvogel

#020 IJsvogel

Vliegende IJsvogel

vliegende ijsvogel

Het gaat goed met de ijsvogel in Nederland. In de Atlas van Noordhollandse broedvogels van 1990 stond dat er in Noordholland jaarlijks tussen de 3en 6 broedparen werden geteld. Met een uitschieter van 10 paren in 1983 en dan voornamelijk in het Gooi.

In 2008 was het aantal toegenomen tot ongeveer 1000, door oa. Waterzuivering, maar ook door relatief milde winters.  In tegenstelling tot wat zijn naam zou doen vermoeden, kunnen ijsvogels niet tegen strenge winters. Als er ijs op het water ligt, kunnen ze niet aan voedsel komen. Dat was overduidelijk in de afgelopen twee jaar, een strenge, late winter in 2013 decimeerde de stand, maar in 2014 een milde winter en de aantallen schoten omhoog.

Vliegende IJsvogel

Vandaag wat platen van een vissende ijsvogel.  IJsvogels hebben meestal een vaste tak vanwaaruit ze jagen. Soms zijn dat takken die door mensen worden neergezet om de ijsvogel te bekijken, zo ook hier.  Vanuit een van de vogelhutten van Glenn Vermeersch in Belgie, hadden we zo een goed uitzicht. Het duurde niet lang of deze mevrouw IJsvogel kwam een kijkje nemen. (1)

Spiedende IJsvogel

Vanaf een vaste tak de omgeving bespiedende IJsvogel

Op een gegeven moment storte ze zich van de tak en probeerde een visje te verschalken.(2)

Duikende IJsvogel

Duikende IJsvogel

en (3)

Duikende IJsvogel

Duikende IJsvogel

Hier zie je hoe ze onder water een stekelbaard grijpt.(4)

IJsvogel onder water

IJsvogel onder water

Die wordt vervolgens meegenomen naar een dikkere tak (5)

IJsvogel met vis

IJsvogel met vis

, waar de stekelbaars met een paar ferme slagen om zeep wordt geholpen.  (6)

IJsvogel doodt vis

Het visje wordt gedood.

Vervolgens verdwijnt die, kop eerst, in het keelgat. (7)

IJsvogel vis etend

Visje verdwijnt, kop eerst (7)

 

Niet elke duik is raak. Na een mislukte duik, wordt  hier teruggevlogen naar de uitzichttak. (8)

IJsvogel naar tak

IJsvogel keert terug naar tak (8)

Even  later wordt het opnieuw geprobeerd, zelfde routine (9)

IJsvogel duikend

Nu wel raak

Dit keer wel raak. (10)

IJsvogel vis slaan2-3258

deze keer wel raak (10)

Na een middagje vissen is het vervolgens prettig nog even van de laatste zonnestralen te genieten (11)

IJsvogel in zon

de laatste zonnestralen van de dag

en keerden wij huiswaarts. Dank aan Marga voor het gezelschap en Glenn voor het beschikbaar stellen van zijn hut.

# 017 Ringslang

# 017 Ringslang

 

Ringslang 9216

Ringslang Natrix natrix Muiden zomer 2014

De ringslang (Natrix Natrix) is een van de drie inheemse slangensoorten in Nederland (de andere twee zijn de gladde slang en de adder). De ringslang is een waterslang, die voornamelijk kikkers eet. Niet giftig en ongevaarlijk voor mensen (behalve een nogal sterke stank als je er een zou oppakken). In het westen van Nederland is de ringslang de enige inheemse slang. In deze streken kun je zelfs zonder de slangen te herkennen er vanuit kunt gaan, dat als je een slang ziet het de ongevaarlijke ringslang is. Niets dus om bang voor te zijn.

Ringslang 9174

Ringslang Natrix natrix Muiden zomer 2014

Zoals veel reptielen, was er de laatste jaren een sterke afname van het aantal ringslangen. De soort staat op de rode lijst. De gebruikelijke oorzaken voor achteruitgang: intensieve landbouw, verstedelijking, versnippering van het leefgebied en het verkeer. De eieren worden gelegd in hopen bladeren, composthopen e.d. Kenmerk is, dat er hierin broei, warmteontwikkeling moet plaatsvinden. Eigenlijk is het te koud in Nederland voor de eieren om tot ontwikkeling te komen, maar in deze z.g. broeihopen lukt het wel.

Ringslang 9188

Ringslang Natrix natrix Muiden zomer 2014

 

Er is ook goed nieuws. De benodigde broeihopen worden de laatste jaren speciaal aangelegd voor de ringslangen. Hierdoor is het aantal ringslangen rond Amsterdam in stijgende lijn. Zelf ringslangen zien: in het voorjaar als de temperatuur weet toeneemt bij de Diemerzeedijk bij Muiden. Of bij Natuurmonumenten in ’s Graveland. Ook de poeloevers bij Amstelveen, maar daar zijn ze wat lastiger te vinden.

Zeer de moeite waard, de ontmoeting met de Ringslang

Ringslang 9208

Ringslang Natrix natrix Muiden zomer 2014

# 016 Bosbeekjuffers

# 016 Bosbeekjuffers

Mannetje Bosbeekjuffer in dreighouding

Mannetje Bosbeekjuffer in dreighouding

0407

L’Huevenette

De Huveaune is een betrekkelijk kleine rivier in Zuid Frankrijk met een totale lengte van ongeveer 50km. Hij ontspringt in Sainte-Baume en stroomt bij Marseille de Middellandse Zee in. L’Huveaune heeft in Marseille een slechte naam, doordat hij in het verleden sterk was vervuild. Nu is dat minder. En vlak bij de bron is daar helemaal niets van de te merken. Het is dan een lieflijk, kronkelend beekje met helder water.

We logeerden er in de vakantie vlak bij. Stromend, koel en helder water en flink wat schaduw, de ideale omgeving voor bosbeekjuffers en ik meende die er vast wel te vinden moesten zijn. Na enig zoekwerk bleek dit inderdaad het geval.

0659

Bosbeekjuffers bij L’Huevenette

Deze juffer is in Nederland zeldzaam, in Belgie wat algemener. Een prachtige juffer, de vleugels van de mannetjes Kobaltblauw, van de vrouwtjes vaak doorzichtig groenig of bruin.

Bosbeekjuffer, Man, Provence.

Bosbeekjuffer, Man, Provence.

0662

Bosbeekjuffer Vrouwtje

De mannetjes hebben hun eigen territorium en als een ander mannetje in de buurt komt, wordt die gewaarschuwd weg te blijven. Dit wordt gedaan door de vleugels flink uit te spreiden en te ‘wapperen’.

0919

Bosbeekjuffers

Onmiddellijk na de paring worden de eitjes afgezet in het water. Het mannetje blijft dan vlak in de buurt met uitgespreide vleugels om concurrenten te weren.

0550

Vrouwtje Bosbeekjuffer bij eiafzetting

Mannetje Bosbeekjuffer, bewaking bij eiafzetting

Mannetje Bosbeekjuffer, bewaking bij eiafzetting

De Koperen beekjuffer komt vaak samen met de andere beekjuffers voor, zo ook hier. Het mannetje lijkt op de bosbeekjuffer, het vrouwtje wijkt duidelijk af, met de kenmerkende donkere achterpunten van de vleugels en de witte stip daarin.

Koperen Bosbeekjuffer

Koperen Bosbeekjuffer