Blog #060 Florence

door Henk | feb 1, 2019 | Reizen | 2 reacties

Ik was nog nooit in Florence geweest. Wat me tegenhield waren de verhalen over de drukte. Ik was bang dat ik geen goede indruk van de stad kon krijgen. Toch vond ik dat ik er een keer naar toe moest. Iedereen die er toe doet in de Italiaanse kunstgeschiedenis heeft wel gewerkt en gewoond in Florence. Het is de bakermat van de Italiaanse Renaissance. Dus begin november leek mij een goede tijd. Geen vakantieseizoen en hopelijk iets minder druk.

Dinsdag

Doumo, Santa Maria del Fiore

De KLM vloog mij er in een comfortabele 45 minuten heen. En een uurtje later checkte ik in bij mijn mooie B&B op het centrale plein van Florence, de Piazza della Repubblica.  Mijn B&B lag op loopafstand van ongeveer alle hoogtepunten van Florence. Mijn middag besteding werd een ongedwongen wandeling om de buurt maar eens te verkennen. Ik kwam bijna automatisch bij de Duomo terecht.  Na mijn eerste avondmaaltijd in Florence vroeg naar bed, om de volgende morgen gerichter de hoogtepunten af te gaan.

Woensdag.

Om 6.30 ging de wekker en rond 07.00 stond ik buiten. Het was nog donker en het leek een grauwe dag te worden.

Arno, vroege ochtendlicht.

Op naar de Arno. De centrale rivier die Florence doorsnijdt. De Ponte Vecchio stond uiteraard op mijn lijst van hoogtepunten en ik wilde vast verkennen waar het uitzicht op de brug het mooist was. Na een paar grauwe foto’s op naar mijn ontbijtadres voor een typisch Italiaans ontbijt,  koffie met een zoet broodje.

Uffizi-museum

Hierna was het Uffizi aan de beurt.Het is het voornaamste museum van Florence en ik had thuis al een toegangsbewijs gekocht met een tijdslot. Meteen bij opening  stond ik voor de deur. Uffizi betekent inderdaad kantoor. Het museum werd in rond 1570 gebouwd als het kantoor van Cosimo I. Klein uitstapje naar de geschiedenis, Cosimo 1 was de eerste groothertog van Toscane, in het zadel geholpen door paus Pius V. Cosimo herstelde het gezag van de Medici in Florence, nadat ze in 1494 waren verdreven. Het Uffizi dus. Nadat het kantoor was geweest is het na 1581 gebruikt om de kunstschatten van de Medici te tonen.

Tot de hoogtepunten horen een aantal kunstwerken die bijna Iconisch zijn te noemen,  o.a. De bekende geboorte van Venus van Botticelli. Of zijn Primavera.De aankondiging van Leonardo da Vinci, de Heilige Familie van Michelangelo  en  de Medusa van Caravaggio. Van dit laatste schilderij is overigens een tweede versie op dit moment te zien in Utrecht, gaat dat zien!. Ik noem hier vier namen en doe hiermee absoluut geen recht aan de uitgebreide collectie van het Uffizi, het is teveel om op te noemen en het gaat maar door, de ene zaal met hoogtepunten na de andere.

Als je het Uffizi verlaat, kom je op de Piazza della Signoria met een openbare beeldengalerij: de Loggia dei Lanzi, en het Palazzo Vecchio, waarover later meer. De beeldengalerij had is ’s morgens al even bezocht, in alle rust. Er staat oa een kopie van de David van Michelangelo. De roof van de Sabijnse maagden door Giambologna. Eén stuk marmer! Voor mij een mooi onderwerp om zwart-wit opnames te oefenen.  Een ander hoogtepunt is de Neptunus fontein, maar die was helaas ingepakt voor restauratie.

Na al deze indrukken was het tijd voor een kopje koffie. Mijn B&B was aan de Piazza della Repubblica en hier vind je ook  het koffiehuis “Gilli” dal 1733. Een kopje cappuccino en een vruchtengebakje leverde mij een flinke aderlating op van rond de 15 €.  Maar wel lekker. Mijn toch bracht mij nu naar de Piazza della Santissima Annunziata, waar je oa de Spedale degli Innocenti vind. Een ontwerp van Brunelleschi, dezelfde als van de Duomo.  De voorgevel is versierd met geglazuurde medaillons van Andrea della Robbia.

Overigens, in de eerste helft van de 13^e eeuw, of het Duecento bouwden de vijf voornaamste bedelorden in Florence ieder hun eigen kerk: de Dominicanen de Santa Maria Novella, de Franciscanen de Santa Croce, de Servieten de Santissima Annunziata, de Augustijnen de Santo Spirito en tenslotte de Carmelieten de Santa Maria del Carmine. Allemaal op een betrekkelijk kleine afstand van elkaar en uiteraard binnen de stadsmuren van het toen nog niet grote Florence. Hier foto’s van deze kerken.

Van links naar rechts: 1. Gevel van de Santa Maria Novelle (Dominicanen); 2. Santo Spirito (Augustijnen);  3. Planfond van de  Santa Maria degli Carmine (Carmelieten); 4. Gevel Sante Croce (Franciscanen).

5. Ingang Santissima Annunziata (Servieten)

Ik vervolgde mijn rondwandeling naar de Franciscaner kerk, de Santa Croce. Deze kerk is niet door de ‘eerste generatie’ Franciscanen gebouwd. De heilige  Franciscus had uitdrukkelijk verboden dat de orde zou bouwen. Hij wilde dat er gepredikt werd op pleinen en in bestaande kerken.  Maar in 1224 werd toch begonnen met de bouw van de Santa Croce. Door de beperkte tijd die ik had ben ik er niet in geweest, maar dat is zeker voor de volgende keer. Je vindt er oa de graftombes van Michelangelo en Galileo. Er is ook een gedenkteken voor Dante en buiten ook een standbeeld van de dichter.

Santa Croce

Dante voor de Santa Croce

Via de andere oever van de Arno naar de Ponte Vecchio, een van de vele bruggen in Florence. De Oude Brug werd gebouwd in 1345 en is de enige brug die in WW2 niet werd opgeblazen. In het begin hadden leerlooiers, slagers en smeden hier hun werkplaatsen, maar vanwege het lawaai en de stank werden ze aan het einde van de 16^e eeuw ‘verbannen’ en kwamen er goudsmeden voor in de plaats en dat is altijd nog zo.

Ponte Vecchio

Het werd wat later in de middag en tijd om mijn fotoplek voor de zonsondergang op te zoeken. Op naar de Piazza della Michelangelo, hoog boven Florence en met een mooi uitzicht over de stad. Ik was zeker niet de enige.  Maar het was wel de moeite waard. Ik had het liever onbewolkt gezien, nu gingen de heuvels wat schuil achter de wolken, maar het leverde toch nog wel wat aardige plaatjes op.

Florence bij avond

’s Avonds eerst een lekkere Italiaanse maaltijd bij Giglio Rosso. Heerlijke papardelle (brede bandspaghetti) met wilde zwijnenragout en daarna een hele zeebaars.

Daarna nog een wandeling door de stad, oa naar de verlichte Duomo. Het was  aardig druk hier en ook nog steeds regenachtig.

Duomo bij avond

Op het plein voor de dom het Baptisterium, een van de oudste gebouwen in Florence met schat uit de 4^e eeuw. De bronzen deuren zijn wereldberoemd. Ghiberti moest meedingen om de opdracht en zijn panelen waren zo anders van  stijl, dat ze vaak worden gezien als eerste werken in de periode die wij Renaissance zijn gaan noemen. Nadat hij eerst wat kleinere panelen had mogen doen, kreeg hij later de opdracht twee hoofddeuren te maken. Die werden bekend als “De Paradijspoort” Die van het Baptisterium zijn kopieën, de originelen zijn onderdeel van het museum van de Duomo.

De Duomo zelf, officieel genaamd de Santa Maria del Fiore, steekt met zijn grote koepel boven de stad uit. De koepel is van diezelfde Brunelleschi en wordt beschouwd als een meesterwerk van architektuur. Er is geen steunconstructie zoals tot die tijd gebruikelijk was, maar de bakstenen zijn als het ware zelfdragend door een soort visgraatstructuur.  Brunelleschi had dit afgekeken van het Pantheon in Rome, dus ook hier Renaissance, wedergeboorte van de oude Romeinse kunstvormen.

Santa Maria del Fiore  – Duomo, 

Donderdag

De derde dag weer vroeg op. Op het programma stond de Brancacci Kapel in de kerk Santa Maria del Carmine.   Ik was daar rond 09.15 maar helaas bleek de Kapel pas om 10.00 open te gaan. Dus nog wat rondgelopen en wat graffiti bekeken in de wijk van de kerk. Dit is nog een wijk die niet overlopen is door toeristen en je vind er nog een aantal oorspronkelijk handwerkplaatsen.  Maar voor tienen stond ik weer voor de deur om de Brancacci kapel in te komen.

Brancacci kapel

Dit is voor mij een van de hoogtepunten van Florence. In deze kapel de Fresco cyclus over het leven van Petrus. Brancacci was een rijke koopman die opdracht gaf aan de schilder Masolino om de kapel te beschilderen. Deze begon in 1425 met zijn cyclus. Zijn leerling Masaccio maakte ook een aantal schilderingen maar stierf voor de voltooiing. Uiteindelijk werd de cyclus afgemaakt door Lippi in 1480. Het werk is een prachtige illustratie van de Renaissance en leent zich prima voor een vergelijking. Masolino schildert decoratief en dan valt het verschil met zijn leerling Masaccio heel erg op. Masaccio ’s stijl is eenvoudiger, maar veel emotioneler. Als je naar de verdrijving uit het paradijs kijkt, zie je een emotioneel portret. Lippi vervolgens is een meester in het gebruik van perspectief. Je ziet hier een prachtige ontwikkeling in schilderkunst. Het voordeel van mijn vroege komst was, dat ik de intieme Kapel enige minuten voor mij alleen had. Enige tijd later kwamen de eerste groepen en was het moeilijk de unieke sfeer weer te voelen van kort daarvoor.

Dus tijd om verder te gaan.  Mijn volgende bestemming was de Santa Maria Novella. De kerk van de Dominicaanse orde.

Santa Maria Novella

De oudste van de vijf eerder genoemde kerken en gebouwd tussen 1279 en 1357.  Het was deze dag mooi weer en op het plein voor de kerk was het aardig druk. Er vlak bij ligt het voornaamste station van Florence, ook dat draagt bij aan de levendige sfeer in deze omgeving.  Deze kerk is een van de belangrijkste in Florence ook een van de grotere. Een aantal mooie kapellen en ook een uitgebreid complex van kloostergebouwen. De kruisgang heeft een aantal prachtige frescos van Uccello.

Santa Maria Novella kruisgang – detail – Ucello

Deze worden gerestaureerd en er was een tentoonstelling die deze restauratie in beeld bracht. In 1966 was er een flinke overstroming in Florence en de fresco’s zijn toen behoorlijk door het vocht aangetast. Maar nu worden ze dus gerestaureerd.  Vele hoogtepunten in de kerk, maar een die ik hier noem, de Drie-eenheid van Massaccio (die van de Brancacci kapel), een prachtig voorbeeld hoe in de Renaissance perspectief werd ontwikkeld en portretten.

Santa Maria Novelle – Trinita – Masaccio

Op weg naar de Piazza di San Lorenzo. Dit is een Medici buurt, iets verderop vind je de San Lorenzo, de kerk met zijn kale voorgevel. Het is de parochikerk van de Medici, verbouwd door Brunelleschi in 1419. Ik probeerde ook nog de bibliotheek  (Biblioteca Mediceo Laurenziana) te bezoeken, maar die is alleen ’s ochtends open en de volgende morgen zou ik alweer vertrekken, dus uiteindelijk alleen de kerk van buiten bekeken.

San Lorenzo

Iets verder in de straat is het Palazzo Medici Riccardi. Het paleis van de familie en het onderkomen van hun bank. Later kwam het in handen van de Riccardi familie, dus zo is de naam ontstaan. De bouwer, Cossimo (de oudere) wilde niet teveel pronken, dus is het een relatief sober paleis. Wel met een mooie binnenplaats met beelden. Ook hier alleen de buitenkant en de binnenplaats bekeken. De Rest voor een volgende keer.

Palazzo Medici Riccardi

Hierna ging het over de Ponte Vecchio naar het Palazzo Pitti. Dit gigantische paleis van een machtige bankiersfamilie heb ik alleen aan de buitenkant bekeken. Het was mooi weer en ik had even geen zin in binnenlopen.  Daarna terug over de Ponte Trinita en daar rustig was stadsportretten zitten maken. Het zonnetje ging langzaam onder en het strijklicht gaf een mooi effect in de gezichten.  Hier ook opnieuw de Ponte Vecchio gefotografeerd, terwijl langzaam de lichten aangingen. Een magische ervaring.

Ponte Vecchio

Vrijdag

De volgende morgen weer heel vroeg op, gepakt en alles klaar gezet. Het vliegtuig ging rond 11.00 uur dus veel tijd had ik niet. Nog wel even een kopje koffie bij Gilli. Nu staand aan de bar met een chocoladebroodje. De prijs was 1,80 €, vergelijk dat even met 15€ op de eerste dag, het verschil is zitten of staan.  Hierna snel naar het vliegveld. Twee volle dagen is veel te weinig en doet Florence eigenlijk geen recht. Ik heb nog meer niet, dan wel gezien. Dat betekent nog zeker een keer terug.