door Henk | nov 3, 2015 | Alle Berichten, Blog, Natuur |
Portret Bok
AWD, ingang de Zilk
Als laatste van mijn drie blogs over de hertenbronst Het Damhert. De damhertenbronst vindt ongeveer in de laatste twee weken van Oktober plaats. De Amsterdamse Waterleidingduinen is de beste plaats om er getuige van te zijn. Dat is niet te ver bij mij vandaan, dus dit najaar ben ik er enkele keren geweest. Een van de plekken waar je grote aantallen damherten kunt zien, is het Eendenvlak bij de ingang de Zilk. Dus op een mistige morgen richting de Zilk gereden. Je kon nauwelijks vooruit kijken, en fotograferen was vrijwel onmogelijk. Ik had gehoopt op wat mooie plaatjes met grondmist, maar helaas. Nadat de zon opkwam kleurde de hemel prachtig rood en had ik toch mijn ‘geluksmomentje’.
Damherthindes bij het Eendenvlak
De zon werd krachtiger en het werd lichter. Voordeel van een beetje mist is wel dat je mooie kleuren krijgt. Deze twee dames lijken verwonderd te kijken naar die man die al zo vroeg door hun tuintje loopt. Ook meneer Damhert was aanwezig.
Damhertbok Eendenvlak
Het nadeel van het Eendenvlak is dat ook de herten je van grote afstand zien komen. Dus fotos van vechtende mannen zat er niet in. Ze waren vertrokken voordat ik op ‘fotoafstand’ was. Toch maar weer naar de bosjes achter de Oranjekom. Daar was het beter, met oa deze burlende bok.
Burlende bok bij de Oase
Je hebt hier echter altijd wel weer wat takken in beeld. De mannetjes waren niet alleen aan het burlen, maar af en toe kwam het ook tot een flink gevecht.
Vechtende bokken
Vechtende bokken
Het overwinnende mannetje staat triomfantelijk te kijken naar zijn tegenstander die op de loop gaat.
Overwinnaar
Verliezer gaat op de loop
Dit vechten is niet helemaal zonder gevaar, deze bok heeft een flink stuk van zijn gewei verloren.
Bok met half gewei
Wat mij opviel bij de damherten is, dat de mannen blijven grazen en eten. Dat had ik bij de Edelherten niet gezien, daar eten de mannen gedurende de bronst nauwelijks.
Grazende hindes is normaal
Maar grazende bokken tijdens de bronst?
Wel gelijk is, dat ze een kuil voorzichzelf graven en zich daarin af en toe terugtrekken om wat tot rust te komen.
Bok in rustkuil
Deze bronst van damherten is eigenlijk heel bijzonder. Dat werd mij later duidelijk. Ik raakte in gesprek met twee Belgische fotograferen die helemaal hiernaartoe waren gekomen om de bronst te fotograferen. Een dat hebben wij zomaar in onze achtertuin.
Burlende bok
Nog even ee een keer burlen en dan weer een jaartje wachten op dit mooie spektakel.
door Henk | okt 30, 2015 | Alle Berichten, Blog, Natuur |
Roedel edelherten
Het Edelhert is de grootste van de drie inheemse hertensoorten. Als de zomer voorbij is en de nachten kouder worden komt de bronst van de edelherten op gang. Het kan per gebied enkele weken verschillen, maar grofweg vindt de edelhertenbronst plaats in de laatste twee weken van september.
Edelhertgeit in heide.
Er vindt een aantal lichamelijke veranderingen plaats bij zowel vrouwelijke (Hindes) als mannelijke beesten (Bokken). De vrouwen worden in deze periode gedurende een dag drachtig. Het mannetje bevrucht het vrouwtje dan. Jagers noemen dat dat de hinde wordt beslagen. Vindt de bevruchting niet plaats op die dag, dan is het 18 dagen later weer raak en kan alsnog een poging worden gedaan.
Edelhertengeiten
Edelhert
Bij het mannetje is de lichamelijke verandering uiterlijk duidelijker zichtbaar. Uiteraard het imposante gewei. De nek zwelt op.
Om te imponeren haalt het mannetje het gewei door gras of hei en draagt dat dan vaak met zich mee.
Edelhertbok smijt gras en heide omhoog
Edelhert met hei en gras op gewei
Hij neemt modderbaden en beplast zichzelf om zijn geur nog duidelijker onder de aandacht te brengen.
Edelhert beplast zich
Ook is het mannetje nu in staat tot “Burlen” een soort imposant loeien, dat van ver is te horen in het bos. Hiermee geeft hij aan: “dit is mijn territorium en de hindes in dit gebied behoren aan mij”.
Burlend Edelhert
Burlend Edelhert
Dit territorium wordt sterk verdedigd naar andere dominante mannetjes. Als een ander mannetje zich aandient, wordt die verjaagd. Als het ook een sterk dominant mannetje betreft komt het soms eerst nog tot een gevecht. Indien het verschil in kracht en dominante groot is, wordt er niet eens gevochten, maar gaat het andere mannetje meteen op de loop.
Gedurende de bronst worden in het Nationaal Park de Hoge Veluwe allerlei bronst-aktiviteiten georganiseerd. O.a. worden er excursies gehouden, waarbij je vanuit wildkansels de bronst kan bekijken. Ook worden op bepaalde plekken de herten naar de randen van de rustgebieden gelokt, door voedsel neer te gooien.
Voeren herten tijdens bronst NPHV
Dit trekt ieder jaar weer grote aantallen fotografen. Het NP doet dit om de bronst voor iedereen zichtbaar te maken. Mijn persoonlijke theorie is ook dat ze hiermee willen voorkomen dat al die fotografen of eigen houtje het veld intrekken en dat op deze wijze de ‘narigheid’ wordt beperkt.
- Fotografen in het NPHV tijdens hertenbronst
Het is een bijzondere belevenis om tussen al die fotografen te staan. En ook het sociale aspekt is waard om te bekijken. Het is net een reünie. Sommigen komen met de hele familie, kamperen gedurende de bronst een aantal weken in de buurt en komen iedere dag rond 3 uur naar de Wildbaan op het NP de Hoge Veluwe. Er worden bekenden gegroet, nieuwe vrienden gemaakt, kortom een soort eigen subcultuurtje. Leuk om een keer gezien te hebben.
Hoe het ook zei, als dan de herten tevoorschijn komen, is het ondanks al die mensen, toch een speciale gebeurtenis.
Roedel geiten uittredend uit bosrand
Uiteraard zijn er meer plekken op de Veluwe waar bronst plaatsvindt en dan meer in de ‘echte wilde natuur’. Uiteindelijk spreekt mij dit meer aan. ’s Morgens heel vroeg als het nog donker is het bos, naar een open plek waar herten soms komen.
Edelhert in ochtendlicht, veluwe omgeving Hoenderloo
Als het dan wat mistig is en de zon langzaam opkomt is het geweldig om dan in de verte langzaam de contouren van een mannetjeshert te zien opduiken en het burlen te horen. Technisch misschien niet volmaakt, maar wel een van mijn favoriete fotos.
- Edelhert in ochtendmist omgeving Hoenderloo
Later op de dag wordt het een en ander duidelijker zichtbaar. Het mannetjes hert dat dan al enkele weken bezig is met de bronst begint vermoeid te raken. Er is al enkele weken niet gegeten. Even rustig in een kuil liggen en af en toe wat vermoeid burlen.
- Vermoeid edelhert in rustkuil
Edelhert burlend in rustkuil
Als begin oktober dan de bronst voorbij is, treedt de rust weer in in het bos. De roedels ontbinden zich, mannetjes trekken zich terug en verdragen elkaars aanwezigheid weer. In Juni van het jaar daarop worden de kalveren dan geboren en enkele maanden later begint het circus opnieuw. Ik hoop er dan weer op nieuw bij te zijn.
- Edelhertbok in heide, NPHV
door Henk | okt 29, 2015 | Alle Berichten, Blog, Natuur |
Reebok en reegeit.
Het Ree is de meest algemene hertensoort in Nederland. Het precieze aantal is niet bekend maar wordt geschat op meer dan 100.000 exemplaren.
De bronst vindt plaats vanaf midden juli, tot begin augustus. In die periode heeft iedere dominante bok een eigen territorium dat verdedigd wordt tegen andere bokken.
Dominante reebok
Reebok tussen het boekweit
Spitser die wordt verdragen in het territorium
Zwakkere jaarlingen (bokken geboren in hetzelfde of voorgaande jaar) worden getolereerd, maar andere bokken worden verjaagd.
Twee reebruine ogen …
Ook de geiten houden er een territorium op na wat dan samenvalt met dat van de dominante bok.
Reebok en reegeit (Caprelus capreolus)
De geiten in het territorium zijn ieder in de bronstperiode gedurende 3 a 4 dagen bronstig. De bok rent dan in rondjes achter de geit aan.
Reebok zit de geit achterna
Er wordt meerdere keren gepaard. Veel termen komen uit de jacht, waar men zo zijn eigen taal heeft. Hier heet het dat de geiten worden ‘beslagen’.
Reebok en reegeit tussen het boekweit
Na de bronst verdwijnen de bokken uit het zicht. Ze moeten dan nieuwe krachten opdoen. Ook de geweien worden dan ‘afgeworpen’. Nu ja, ze vallen er gewoon af. De bokken houden er dan ook geen territorium meer op na, dat zou immers zonder gewei ook niet verdedigd kunnen worden.
De vrucht in het geitenlichaam gaat nu in kiemrust en begint zich pas in de winter verder te ontwikkelen. In de periode mei-juni worden dan de jonge reeën geboren.
Tenslotte nog wat plaatjes, oa een opname het laatste avondlicht.
Dominante reebok (Caprelus capreolus) in het laatste avondlicht
Reebok in het laatste avondlicht
door Henk | okt 11, 2015 | Alle Berichten, Blog, Natuur |
Ree, Damhert Edelhert
Meestal wordt bij hertenbronst gedacht aan de bronst van Edelherten zoals die midden september tot begin oktober plaatsvindt. Maar er zijn in Nederland nog twee inheemse herten die aan het einde van de zomer / begin van de herfst een brondt periode kennen. De eerste is het ree. De bronst daar vindt plaats van midden Juli tot begin Augustus. Tenslotte het damhert als laatste, van de 2e tot de 4e week van Oktober.
Reebok
Het ree is in Nederland het meest algemene hertensoort. Je kunt reeën in alle typen terrein tegenkomen, bos, weide etc. Het is moeilijk tellen, maar de schatting is dat er in Nederland meer dan 100.000 reeën voorkomen. Als je ’s morgens vroeg, of tegen zonsondergang het bos ingaat is de kans een ree tegen te komen vrij groot.
Edelhert
Edelherten, kun je vinden in de Oostvaarderplassen, in Limburg en uiteraard op de Veluwe. Gedurende de bronstperiode worden in het Nationaal Park de Hoge Veluwe de Edelherten gevoederd (hoewel we dat om de een of andere reden niet zo mogen noemen daar) en kun je ze heel goed bekijken.
Damhert, bok
Damherten komen in grote aantallen voor in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Geschat wordt dat er rond de 3200 damherten rondlopen in de AWD. De gemeente Amsterdam, als beheerder van het terrein heeft besloten dit aantal door afschot terug te brengen tot rond 800. Het argument hiervoor is, dat het huidige hoge aantal damherten leidt tot overbegrazing wat verminderde biodiversiteit tot gevolg heeft.
Hierboven de verschillende soorten bokken afgebeeld, hieronder de geiten. Dit als inleiding tot de volgende drie aparte blogs. De bronst van ieder van de drie soorten zal ik een aparte blog beschrijven met foto’s.
Reegeit tussen het Boekweit. Gooi.
Edelhertgeit in het Nationaal Park de Hoge Veluwe
Damhertgeit in de Amsterdamse Waterleidingduinen
door Henk | sep 28, 2015 | Alle Berichten, Blog, Natuur |
Watersnip
Het najaar is een tijd van weemoed. Naar de zomer bv. Of naar de snip, u weet nog wel het biljet van honderd gulden. Ik verlang niet echt terug naar de gulden, maar de afbeeldingen op de bankbiljetten waren naar mijn idee mooier dan nu. De ontwerpen van Ootje Oxenaar waren uniek. Voor de snip werd hij natuurlijk wel een beetje geholpen door de natuur. De Watersnip is een prachtige vogel.
Ootje Oxenaar
Bij het laatste bezoek aan boer Murk, meldde hij al dat september de maand is van de Watersnip. Een lastige vogel om te zien te krijgen. Erg schuw. Als je door een waterrijk gebied loopt met rietvelden, schiet hij/zij af en toe weg en kun je er aardig van schrikken. Maar te zien krijgen valt nog niet mee.
Watersnippen
Aan de foto’s is niet goed de afmeting te zien, maar het is een betrekkelijk kleine vogel. Ongeveer het formaat van eens Spreeuw. Altijd een wat verbaasde blik. De naam geeft al aan waar de Watersnip zich bij voorkeur ophoudt: moerasachtige gebieden, natte weilanden en venen.
In de herfst komen ze in groepen bij elkaar. Je kunt ze dan zien foerageren voordat ze doortrekken naar Afrika. Wilt u ze zelf zien, in Maart komen ze weer terug. Tot die tijd zult u het met mijn foto’s moeten doen.
Watersnippen
In de buurt van de plas vlogen regelmatig Kiekendieven over en gingen de vogels er vandoor. Deze foto is flink uitgesneden, dus de scherpte is niet meer helemaal geweldig.
Bruine kiekendief
De Tureluur hield ook goed de lucht in de gaten.
Tureluur
Ook de Meeuwen waren op jacht. Hier met een onfortuinlijke muis. Uiteraard weten we niet of de muis zijn luchtavontuur heeft overleefd, maar het zag er niet goed uit.
Meeuwen met muis
Een paartje zwarte ruiters vertoonde zich ook nog.
Zwarte ruiters
En tenslotte deze Bergeend, die had besloten een hele voorstelling van zijn wasbeurt te maken, inclusief een optreden als kerstengel.
Wasbeurt Bergeend
Bergeend speelt Engel
Als laatste tenslotte toch nog een trio Watersnippen, daar gaat deze blog immers over. Toen ik de foto later terugkeek, kreeg ik kreeg een sterke associatie met een samenzwering https://www.rijksmuseum.nl/nl/pers/persberichten/rembrandts-claudius-civilis-tijdelijk-in-het-rijksmuseum en moest ik onmiddellijk aan dit schilderij van Rembrandt denken, inclusief de mooie goudbruine tinten…….
Geheim genootschap Watersnippen
‘De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis’ 1661-62
door Henk | sep 28, 2015 | Alle Berichten, Blog, Natuur |
Groenpootruiter
Het is nu definitief herfst, de meeste weidevogels, bv de grutto’s zijn al weer op weg naar hun wintergebied.
Als afsluiting van het ‘seizoen’ nog wat foto’s van het bezoek dat ik in de zomer met de dames van de IVN fotoclub aan boer Murk in Friesland bracht.
Met Jeanette http://fotonatuurlijk.blogspot.nl/ van dezelfde fotoclub heb ik ook nog gebruik gemaakt van de vogelkijkhut van Landschap Noordholland in Balgzand. In beide gevallen geen grote aantallen vogels, maar wel wat leuke soorten:
Bij boer Murk, de Kleine plevier. Een grappig klein vogeltje, dat met parmantige stapjes over drooggevallen of slikachtige stukjes land loopt. Hij overwintert in Afrika, dus zal nu ondertussen wel vertrokken zijn. Volgend jaar april zien we hem vast weer terug.
Kleine plevier
Ook de Tureluur overwintert in Afrika, of soms de kust van zuidelijke West-Europa. Zijn naam dankt hij aan zijn roep, TuTuTu. Zo’n drassig gebiedje als boer Murk creëert is ideaal voor de Tureluur, hier vindt hij zijn insekten en wormen. Voor de rest van zijn voedsel, visjes en kleine kreeftachtigen moet hij ergens anders zijn.
Tureluur
De Grutto is ook onderweg naar zijn overwinteringsgebied in Centraal-Afrika, of het gebied rond de Middellandse Zee. Ik was van de zomer in de Ria Formosa in Portugal, daar zullen van de winter ook veel Grutto’s te zien zijn.
Grutto
Grutto
Tenslotte de laatste uit Friesland, de Kluut. Een van mijn vorige blogs ging helemaal over de Kluut, maar ik kan het niet laten hier toch nog een laatste foto van een Kluut te laten zien. Wat overwinteren betreft, min of meer gelijk aan de Grutto. Van de zomer had ik al veel Kluten en Steltkluten gezien in de Algarve, dat zullen er nu nog wel heel veel meer zijn.
Kluten
Begin september dan naar Balgzand. Het was een zwaar bewolkte dag, met af en toe een felle regenbui. Maar in de hut zaten we droog, koffie etc mee. Er waren geen grote aantallen vogels voor de hut te zien, maar wel drie leuke soorten Ruiters:
Het Witgatje. Ooit waarschijnlijk een broeder in Nederland, nu voornamelijk een doortrekker. Op weg naar zuidelijk Europa, Afrika, of zelfs Azie.
Witgat
Witgatjes
De Zwarte ruiter. Niet zwart, maar grijsachtig. Het meeste zwart in het zomerkleed, in de winter nog grijzer en lijkt dan wat op een Tureluuer. Ook een doortrekker. Hier nog in zomerkleed.
Zwarte ruiter
Zwarte ruiter
Dan de Groenpoot ruiter. Wat algemener, maar ook een mooie vogel. Wordt ook zomers nog wel eens gezien in Nederland, in de winter zelden.
Groenpootruiter
Groenpoot ruiter
Ook de Bontbek plevier liet zich hier zien. Het verschil met de Kleine plevier hierboven is duidelijk en ook meteen waarom deze de Bontbek heet.
Bontbek plevier
Regenboog
We besloten voor de terugweg niet over de snelweg te gaan, maar door de polder. Dat leverde nog twee aardige toetjes op. Een mooie regenboog bij Medenblik , en tenslotte nog een Torenvalkje op de dijk bij Hoorn. Kijk ook even bij Jeanette, die heeft de Torenvalk ook heel mooi gefotografeerd met een leuke achtergrond. Ondanks de sombere weersvoorspellingen een welbestede dag!
Torenvalk
