Blog #065 Weidevogels in Friesland
Vorige week was de uitslag van de verkiezing van de vogel van het jaar 2020. Het is de grutto geworden. De Grutto is iconisch voor de Nederlandse weidevogels. Ook is Nederland het land waar de meeste Grutto’s broeden. Als het slecht gaat met de Grutto in Nederland, gaat het slecht met de wereldwijde populatie van de Grutto’s. Nederland is dus heel belangrijk voor deze vogel. Het verhaal van de Grutto is het algemene verhaal de weidevogels, grootschalige landbouw en veeteelt met onvoldoende aandacht voor de natuurwaarden.
Maar er zijn boeren die het anders doen, een van hen is Murk Nijdam. Hij werd ook in De Wereld Draait Door in het zonnetje gezet. Murk heeft een boerderij in Friesland waar hij zijn bedrijf voert met aandacht voor de natuur. Zo zet hij aan het begin van het vogelseizoen een gedeelte van zijn land onder water, een z.g. plas-dras gebied. Onder andere Kluut, Grutto, Plevier, en Tureluur vinden hier dan de goede omstandigheden om voedsel te verzamelen. Ze maken er massaal gebruik van. Murk heeft ook een observatiehut gebouwd in samenwerking met de Friese vogelbescherming, vanwaaruit je prachtig de vogels kunt bekijken en fotograferen. Een aantal keren per jaar ga ik naar Friesland om te genieten van dit schouwspel. Hier een aantal impressies van mijn laatste uitstapje naar Friesland.
De hoofdbewoners, als je dat zo mag zeggen, van het plas-dras gebiedje zijn de Kluten. Mooie vogels, vormgegeven door een grafisch ontwerper die alleen zwart en wit tot zijn beschikking had. Maar daarmee toch iets moois wist te maken. Kluten zijn heel territorium gedreven, vooral als ze jongen hebben, dat dulden ze geen andere vogels in de buurt en als die iets te dichtbij komen worden die snel verjaagd.
Dan de Tureluur. Niet zo algemeen en zeker hier maar enkele exemplaren. Felrode poten. Kortere snavel dan de Grutto. Zijn naam dankt hij aan het geluid dat hij maakt, Tjuuuuu… Het is een standvogel, dat wil zeggen dat hij het hele jaar in Nederland is, maar in de winter heb je ook grote aantallen doortrekkers. Zijn voedsel bestaat uit insecten en wormen. ’s Winters aan de kust wat schelpdieren. Maar … ook een lekker visje is niet te versmaden, hier een gelukkige opname van de Tureluur die een visje heeft weten te verschalken. Een gelukkige opname voor mij, uiteraard niet voor het visje.
De Tureluur gaat in voorkomen in Nederland wat achteruit, gelukkig gaat het wereldwijd wel goed en is de Tureluur niet bedreigd.
Scholeksters zijn ook voornamelijk in Zwart-wit uitgevoerd, maar wel met mooie rode poten, snavel en oogring. Je vindt ze tegenwoordig ook in de stad, op platte daken met kiezels bijvoorbeeld. Maar hier in Friesland zoeken ze hun voedsel bij Murk. Of badderen ze om hun verenpak in goede vorm te houden.
Dan tenslotte de Grutto. De nationale vogel van 2020. Als je in de buurt van Amsterdam Grutto’s wilt zien, kun je het best naar de Bovenkerkerpolder bij Amstelveen gaan, of bij de Schaalsmeerpolder bij Wormer.
Aan het begin van het broedseizoen gieren de hormonen door het vogellichaam en komt het soms tot felle schermutselingen. Spectaculair om te zien.Uiteindelijk worden er nesten gemaakt en wordt er gebroed.
Soms komt dan een kraai, vos of roofvogel te dicht in de buurt van het nest en gaan ze massaal de lucht in met een karakteristieke alarmroep.
Na een tijdje keert de rust weer en duiken ze het hoge gras in om verder te broeden.
Ja die Grutto is dus vogel van het jaar geworden. Dan sluit ik af met het meest karakteristieke plaatje, zoals gezegd Iconisch voor de weidevogels in Nederland, de Grutto op het paaltje