Het Edelhert is de grootste van de drie inheemse hertensoorten. Als de zomer voorbij is en de nachten kouder worden komt de bronst van de edelherten op gang. Het kan per gebied enkele weken verschillen, maar grofweg vindt de edelhertenbronst plaats in de laatste twee weken van september.

 

Er vindt een aantal lichamelijke veranderingen plaats bij zowel vrouwelijke (Hindes) als mannelijke beesten (Bokken). De vrouwen worden in deze periode gedurende een dag drachtig.  Het mannetje bevrucht het vrouwtje dan. Jagers noemen dat dat de hinde wordt beslagen. Vindt de bevruchting niet plaats op die dag, dan is het 18 dagen later weer raak en kan alsnog een poging  worden gedaan.

 

Bij het mannetje is de lichamelijke verandering uiterlijk duidelijker zichtbaar. Uiteraard het imposante gewei. De nek zwelt op.

Om te imponeren haalt het mannetje het gewei door gras of hei en draagt dat dan vaak met zich mee.

 

Hij neemt modderbaden en beplast zichzelf om zijn geur nog duidelijker onder de aandacht te brengen.

 

Ook is het mannetje nu in staat tot “Burlen” een soort imposant loeien, dat van ver is te horen in het bos. Hiermee geeft hij aan: “dit is mijn territorium en de hindes in dit gebied behoren aan mij”.

Dit territorium wordt sterk verdedigd naar andere dominante mannetjes. Als een ander mannetje zich aandient, wordt die verjaagd. Als het ook een sterk dominant mannetje betreft komt het soms eerst nog tot een gevecht. Indien het verschil in kracht en dominante groot is, wordt er niet eens gevochten, maar gaat het andere mannetje meteen op de loop.

 

Gedurende de bronst worden in het Nationaal Park de Hoge Veluwe allerlei bronst-aktiviteiten georganiseerd.  O.a. worden er excursies gehouden, waarbij je vanuit wildkansels de bronst kan bekijken. Ook worden op bepaalde plekken de herten naar de randen van de rustgebieden gelokt, door voedsel neer te gooien.

Dit trekt ieder jaar weer grote aantallen fotografen.   Het NP doet dit om de bronst voor iedereen zichtbaar te maken. Mijn persoonlijke theorie is ook dat ze hiermee willen voorkomen dat al die fotografen of eigen houtje het veld intrekken en dat op deze wijze de ‘narigheid’ wordt beperkt.

 

Fotografen in het NPHV tijdens hertenbronst

Het is een bijzondere belevenis om tussen al die fotografen te staan. En ook het sociale aspekt is waard om te bekijken. Het is net een reünie.  Sommigen komen met de hele familie, kamperen gedurende de bronst een aantal weken in de buurt en komen iedere dag rond 3 uur naar de Wildbaan op het NP de Hoge Veluwe. Er worden bekenden gegroet, nieuwe vrienden gemaakt, kortom een soort eigen subcultuurtje. Leuk om een keer gezien te hebben.

 

Hoe het ook zei, als dan de herten tevoorschijn komen, is het ondanks al die mensen, toch een speciale gebeurtenis.

 

 

Uiteraard zijn er meer plekken op de Veluwe waar bronst plaatsvindt en dan meer in de ‘echte wilde natuur’. Uiteindelijk spreekt mij dit meer aan. ’s Morgens heel vroeg als het nog donker is het bos, naar een open plek waar herten soms komen.

 

Als het dan wat mistig is en de zon langzaam opkomt is het geweldig om dan in de verte langzaam de contouren van een mannetjeshert te zien opduiken en het burlen te horen.  Technisch misschien niet volmaakt, maar wel een van mijn favoriete fotos.

 

Edelhert in ochtendmist omgeving Hoenderloo

 

Later op de dag wordt het een en ander duidelijker zichtbaar. Het mannetjes hert dat dan al enkele weken bezig is met de bronst begint vermoeid te raken. Er is al enkele weken niet gegeten. Even rustig in een kuil liggen en af en toe wat vermoeid burlen.

 

Vermoeid edelhert in rustkuil

 

Als begin oktober dan de bronst voorbij is, treedt de rust weer in in het bos. De roedels ontbinden zich, mannetjes trekken zich terug en verdragen elkaars aanwezigheid weer. In  Juni van het jaar daarop worden de kalveren dan geboren en enkele maanden later begint het circus opnieuw. Ik hoop er dan weer op nieuw bij te zijn.

 

Edelhertbok in heide, NPHV